जर तुम्हाला व्यवसायासाठी कृषी क्षेत्रात तुमचे नशीब आजमावायचे असेल, तर हवामानावर अवलंबून असलेल्या शेतीशिवाय अनेक पर्याय आहेत जे तुम्हाला नफ्याची हमी देतात. यापैकी एक व्यवसाय म्हणजे कुक्कुटपालन. जर तुम्हाला लहान प्रमाणात पोल्ट्री फार्म सुरू करायचा असेल तर तुम्ही लहान पातळीपासून म्हणजे १५०० कोंबड्यांपासून लेयर फार्मिंग सुरू केले तर तुम्हाला महिन्याला ५० हजार ते १ लाख रुपये कमावता येतील.
जर तुम्हाला लहान प्रमाणात पोल्ट्री फार्म सुरू करायचा असेल तर किमान ५०,००० ते १.५ लाख रुपये खर्च येईल. आणि जर तुम्ही एखाद्या मोठ्या स्टारवर हा व्यवसाय उभा करण्याचा विचार करत असाल तर त्याची किंमत १.५ लाख ते ३.५ लाख रुपये आहे. पोल्ट्री व्यवसाय सुरू करण्यासाठी अनेक वित्तीय संस्थांकडून व्यवसाय कर्ज घेता येते.
पोल्ट्री फार्म व्यवसाय कर्जावरील अनुदान सुमारे २५ टक्के आहे. त्याच वेळी, एससी एसटी श्रेणीला प्रोत्साहन देण्यासाठी, हे अनुदान ३५ टक्क्यांपर्यंत असू शकते. आम्ही तुम्हाला सांगतो की या व्यवसायाचे वैशिष्ट्य म्हणजे यामध्ये काही रक्कम गुंतवावी लागेल आणि उर्वरित रक्कम बँकेकडून कर्ज मिळेल. कमाई चांगली असू शकते, परंतु या व्यवसायात हात आजमावण्यापूर्वी योग्य प्रशिक्षण घेणे आवश्यक आहे.
१५०० कोंबड्यांचे टार्गेट ठेवून काम सुरू करायचे असेल तर १० टक्के जास्त कोंबड्या खरेदी कराव्या लागतील. कारण अवकाळी रोगामुळे कोंबड्यांचा मृत्यू होण्याचा धोका असतो. देशात अंड्याचे भाव वाढू लागले आहेत. ऑक्टोबरच्या सुरुवातीपासून अंडी सात रुपयांना विकली जात आहेत. मात्र आश्चर्यकारक बाब म्हणजे अंड्याच्या किमतीत वाढ झाल्याने कोंबडीही मौल्यवान बनली आहे.
लेयर पॅरेंट बर्थची किंमत सुमारे ३० ते ३५ रुपये आहे. म्हणजेच कोंबडी खरेदी करण्यासाठी ५० हजार रुपयांचे बजेट ठेवावे लागणार आहे. आता त्यांना वाढवण्यासाठी विविध प्रकारचे अन्न द्यावे लागते आणि औषधांवरही खर्च करावा लागतो. कोंबड्यांना सलग २० आठवडे आहार देण्यासाठी सुमारे १ ते १.५ लाख रुपये खर्च येतो. एक थर पालक पक्षी एका वर्षात सुमारे ३०० अंडी घालतो.
२० आठवड्यांनंतर, कोंबड्या अंडी घालू लागतात आणि वर्षभर अंडी घालतात. २० आठवड्यांनंतर त्यांच्या खाण्यापिण्यावर सुमारे ३ ते ४ लाख रुपये खर्च होतात. अशा स्थितीत १५०० कोंबड्यांपासून वर्षाला सरासरी २९० अंडी मिळून सुमारे ४,३५,००० अंडी मिळतात. वाया गेल्यानंतरही ४ लाख अंडी विकता येत असतील तर एक अंडे घाऊक दराने ६ रुपये दराने विकले जाते. म्हणजेच एका वर्षात तुम्ही फक्त अंडी विकून भरपूर कमाई करू शकता.