रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी युद्धाची घोषणा केली तेव्हा त्यांनी युक्रेनचे सैन्य नष्ट करणार असल्याचे सांगितले होते आणि ज्या सैन्याला जगायचे आहे त्यांनी शस्त्रे खाली ठेवून घरी जावे. मात्र सध्या सुरू असलेल्या युद्धानंतर परिस्थिती थोडी वेगळी दिसत आहे.(the-7-steps-of-ukraines-war-strategy-that-shocked-the-world-and-upset-putin)
रशियाने नंतर युद्ध जिंकले तरी चालेल, पण सध्या युक्रेनचे सैन्य युक्रेनमधील सर्व प्रमुख शहरांमध्ये रशियन सैनिकांशी एकहाती युद्ध करत आहे. या युद्धात रशियन सैन्याचेही मोठे नुकसान होत आहे. युक्रेनच्या सैन्याने अनेक शहरे परत घेतली आहेत आणि आता रशियाला बेलारूसमध्ये वाटाघाटीच्या टेबलावर यावे लागेल.
युक्रेनच्या युद्ध रणनीतीची जगभरात चर्चा होत आहे. युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांचेही कौतुक होत आहे. जाणून घ्या त्यांच्या युद्ध धोरणाचे 7 महत्त्वाचे टप्पे, ज्याच्या आधारे त्यांनी संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधले.
युक्रेन(Ukraine) आणि रशिया(Russia) यांच्यात सुरू असलेल्या युद्धात युक्रेनच्या राष्ट्राध्यक्षांनी आपली युद्धनीती काही टप्प्यांतून तयार केली. कदाचित रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनाही त्यांच्या युद्धनीतीची अपेक्षा नसेल. युक्रेनची ही 7 महत्त्वाची पावले, ज्यांनी पुतिनसह जगाला चकित केले.
1. गोरिला युद्ध
युक्रेनने रशियाशी मुकाबला करण्यासाठी गनिमी युद्धाची रणनीती स्वीकारली. राजधानी कीवसह सर्व शहरांमध्ये रशियन सैन्याशी लढण्यासाठी लष्कराला तसेच सामान्य लोकांना स्वयंचलित रायफल्स देण्यात आल्या आणि त्यांनी रशियन सैन्याशी लढा दिला.
सामान्य लोकांना शत्रूचा पराभव करण्यासाठी युद्ध प्रशिक्षण दिले जात आहे. आक्रमक रशियाशी लढण्यासाठी युक्रेनमध्ये देशभक्तीची लाट सुरू झाली आहे. राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की स्वतः सैन्याच्या गणवेशात शस्त्रे घेऊन मैदानात उतरले. त्या फोटोंनी देशातील जनता अधिक भावूक केली.
एवढेच नाही तर युक्रेनचे उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान, मंत्री, खासदार, शहरांचे महापौर, सेलिब्रिटी, मॉडेल्स, युक्रेनचे खेळाडू हे सगळेच रशियन सैनिकांना शस्त्रास्त्रे घेरायला उतरले आहेत. युद्धाची अशी रणनीती यापूर्वी क्वचितच कोणत्याही देशात पाहिली गेली असेल.
2. रशियन सैन्याला अडकवले
युक्रेनने या युद्धात आपल्या शत्रूला, रशियन सैन्याला रोखण्यासाठी आपल्या मजबूत क्षेत्राचा अधिक चांगला उपयोग केला. युक्रेनने खार्किव आणि कीव सारख्या शहरांमध्ये रशियन सैन्याविरूद्ध मजबूत बॅरिकेड्स लावले. रशियन सैनिकांना या भागांची माहिती नसली तरी युक्रेनचे सैन्य चांगलेच परिचित आहे. यामुळेच रशियन रणगाडे आणि लढाऊ विमानांची सतत नासधूस होत असल्याचे चित्र होते.
3. पाश्चात्य देशांशी थेट संपर्क
युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांच्या युद्ध धोरणांपैकी एक म्हणजे पश्चिमेशी सतत संपर्कात राहणे. अमेरिकेसह नाटो देशांनी युक्रेनला मदत करण्यासाठी सैन्य पाठवण्यास नकार दिला असेल, पण युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांनी युद्धभूमीवर उतरूनही जागतिक नेत्यांशी चर्चा सुरूच ठेवली. त्याचा परिणाम दिसून आला आणि अमेरिकेने युक्रेनला 350 दशलक्ष डॉलरची मदत दिली असताना अनेक देश वेगाने शस्त्रास्त्रे पुरवत आहेत. यामुळे युक्रेनला रशियाचा सामना करण्यास खूप मदत झाली.
4. बेलारूसमध्ये वाटाघाटी नाकारल्या
रशियन हल्ल्याचा जगभरातून निषेध होत आहे. तीन दिवसांच्या युद्धानंतर, रशियाने बेलारूसमध्ये चर्चेसाठी सहमती दर्शविली. पण युक्रेनने हे स्पष्टपणे नाकारले. युक्रेनने बेलारूसमध्ये पूर्वीच्या चर्चेला नकार दिला आहे, असे म्हटले आहे की ते अशा देशाच्या प्रदेशावर चर्चा करणार नाहीत ज्याने रशियन सैन्याला त्याच्या सीमेवरून युक्रेनवर हल्ला करण्याची परवानगी दिली. तथापि, नंतर गोमेल, बेलारूस येथे चर्चेचा टप्पा तयार करण्यात आला आहे.
5. कीव न सोडण्याचा झेलेन्स्कीचा निर्णय
रशियाबरोबरच्या युद्धादरम्यान युक्रेनचे अध्यक्ष व्होलोडिमिर झेलेन्स्की यांचे प्रत्येक पाऊल देश आणि जगाची मने जिंकत आहे. यापैकी एक निर्णय कीव सोडायचा नाही. रशियन सैन्याने शहरात प्रवेश केल्यानंतरही झेलेन्स्कीने कीव न सोडण्याचा निर्णय घेतला. तर अफगाणिस्तान आणि तालिबान यांच्यात नुकत्याच झालेल्या युद्धात अफगाण राष्ट्राध्यक्षांनी तात्काळ देश सोडला. त्यामुळे तालिबानला पकडणे सोपे झाले.
ब्रिटनचे पीएम बोरिस जॉन्सन(Boris Johnson) यांनीही झेलेन्स्कीला राजकीय आश्रय देण्याची घोषणा केली, रशियाच्या हल्ल्यात राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांना वाचवण्यासाठी अमेरिकेने पोलंड सीमेवर तीन लष्करी विमानेही पाठवली, मात्र झेलेन्स्की यांनी देश सोडला नाही आणि रशियाला कडक संदेश दिला.
6. युक्रेनचे सायबर युद्ध
दोन्ही देशांदरम्यान सुरू असलेल्या युद्धात सायबर हल्ला हेही एक प्रमुख शस्त्र आहे. युक्रेनच्या अनेक वेबसाईट हॅक झाल्या असताना रशियावर युक्रेनच्या सायबर हल्ल्याने रशियालाही जगभरात सायबर हल्ल्यांचे लक्ष्य बनवले. रशियाच्या विरोधात युक्रेनच्या समर्थनार्थ जगभरातील अनेक हॅकर ग्रुप समोर आले आहेत. अनेक रशियन वेबसाइट हॅक करण्यात आल्या होत्या. हॅकर्सनी रशियन टेलिव्हिजन हॅक करून युक्रेनचे राष्ट्रगीतही वाजवले. हॅकर्स रशिया आणि बेलारूसच्या संरक्षण आणि सरकारशी संबंधित ईमेलला सतत लक्ष्य करत आहेत.
7. रशियाचा जागतिक संस्थांचा वेढा
जमिनीवर आणि सायबर झोनमध्ये(Cyber Zone) रशियाशी स्पर्धा करण्याबरोबरच युक्रेन जागतिक संस्थांमध्येही रशियाला वेढा घालत आहे. युक्रेन आणि सर्व पाश्चिमात्य देश आंतरराष्ट्रीय मंचांवरही सातत्याने आक्रमक डावपेच अवलंबत आहेत. त्यामुळे रशिया आणि पुतिन यांची प्रतिमा मलीन होत आहे. युएनच्या व्यासपीठावर जिथे अमेरिका-ब्रिटन-फ्रान्सने रशियाविरुद्ध ताबडतोब युद्ध थांबवले.
