पेप्सीच्या ‘त्या’ एका चुकीमुळे देशात झाल्या होत्या दंगली, पेप्सीचे झाले होते करोडोंचे नुकसान

कधी कधी छोटीशी चूकही खूप महागात पडते, अशी एक प्रसिद्ध म्हण आहे. जगातील कोल्ड्रिंक दिग्गज पेप्सिकोबद्दल बोलायचे झाले तर एक चूक त्यांच्यासाठीही घातक बनली होती. अनेक दशकांपूर्वी, पेप्सीने फिलीपिन्समध्ये मार्केटिंग स्टंटमुळे कहर निर्माण केला होता. ज्या लोकांना सॉफ्ट ड्रिंक आवडतात त्यांना पेप्सीच्या बाटलीच्या टोपीच्या तळाशी छापलेल्या क्रमांकाद्वारे मोठी बक्षिसे जिंकण्याचे आमिष दाखवले गेले.(one-mistake-of-pepsi-getting-more-caused-rotes-in-this-country-and-huge-losses-of-pepsi)

छपाईच्या एका छोट्या चुकीमुळे या पेप्सी(PepsiCo) स्पर्धेतील विजेत्यांची संख्या लाखांवर पोहोचली. यानंतर सॉफ्ट ड्रिंक बनवणाऱ्या पेप्सीविरुद्ध लाखोंचे खटले दाखल करण्यात आले. देशात दंगली उसळल्या आणि अनेक लोक मरण पावले. या घटनेला अनेक दशके लोटल्यानंतरही फिलिपाइन्सची राजधानी मनिला येथे पेप्सीची विक्री केली जाते.

खरे तर 25 मे 1992 रोजी संध्याकाळी 6 वाजता लोक टीव्हीच्या चॅनल-2 वर संध्याकाळच्या बातम्या पाहत होते. त्या दिवशी पेप्सी आपला विजयी क्रमांक जाहीर करणार होती. फिलिपाइन्सच्या(Philippines) 65 दशलक्ष लोकांसाठी हे धक्कादायक दृश्य होते. पेप्सीच्या काचेच्या बाटलीच्या झाकणातून लकी ड्रॉ काढण्यात आला, ज्यामध्ये आतील बाजूस एक नंबर होता आणि लोकांना त्यात मोठी बक्षिसे दिली गेली.

त्या काळी फिलीपिन्समध्ये थंड पेय पिण्याची लोकांमध्ये इतकी क्रेझ होती की ते कोल्ड्रिंकच्या काचेच्या बाटलीचे झाकण गोळा करण्यासाठीच अनेक कोल्ड्रिंक्स प्यायचे. संध्याकाळी त्या वृत्तवाहिनीच्या कार्यक्रमाच्या मध्यभागी जादुई क्रमांक जाहीर होण्याची लोक वाट पाहत असत. त्या वेळी पेप्सी भाग्यवान क्रमांक विजेत्यांना 10,00,000 पेसो(Peso) (फिलीपिन्सचे स्थानिक चलन) चे मेगा बक्षीस देत असे. सध्या त्याची किंमत सुमारे $68,000 आहे.

त्यावेळी फिलीपिन्समधील पेप्सी लोकांना सरासरी मासिक पगाराच्या 611 पट बक्षीस देत असे. पेप्सीने याआधीही अनेकांना बक्षीस दिले होते. त्या काळात बक्षीस मिळवलेल्या लोकांचे फोटो वर्तमानपत्रात आणि टीव्ही चॅनलवरही पाहायला मिळायची, ही लोकांसाठी मोठी गोष्ट होती.

यानंतर लोकांमध्ये नंबर गेमची वाढती क्रेझ विसरण्यासाठी पेप्सीने नवीन कंपनी नियुक्त केली. यानंतर पेप्सीच्या मासिक विक्रीत लक्षणीय वाढ झाली, तर त्याचा बाजारातील हिस्सा 20 ते 25 टक्क्यांपर्यंत वाढला.

पेप्सीचे बॉटलिंग प्लांट दिवसाचे 20 तास काम करू लागले. पेप्सीने एक जबरदस्त जाहिरात मोहीम राबवली, ज्या अंतर्गत 29 रेडिओ स्टेशन्स, 4 वर्तमानपत्रांनी विजयी अंक प्रकाशित करण्यास सुरुवात केली. विजेत्या क्रमांकासह बक्षिसे जिंकण्याचा कालावधी अनेक वेळा वाढविण्यात आला. यानंतर पेप्सीने चूक केली.

पेप्सीने 8,00,000 कॅप्स(Caps) बनवल्या आहेत ज्यात 349 नंबर काचेच्या बाटलीच्या टोपीच्या तळाशी छापलेला आहे. ज्या दिवशी हा विजयी क्रमांक जाहीर झाला, त्यादिवशी पेप्सीच्या संवेदना उडाल्या. देशातील 8,00,000 लोकांना एकाच वेळी इतके मोठे बक्षीस देणे शक्य नव्हते.

यानंतर जेव्हा लोक त्यांचे बक्षीस घेण्यासाठी पुढे येऊ लागले तेव्हा पेप्सीने एकाच वेळी आठ लाख लोकांना बक्षीस देण्यास नकार दिला. त्यानंतर देशात दंगली उसळल्या. डझनभर लोक जखमी झाले तर पाच-सहा जणांना जीव गमवावा लागला. सरकारी कार्यालयांवर हल्ले झाले. पेप्सीच्या वाहनांना आग लागली आणि कंपनीचे किमान 200 कोटी रुपयांचे नुकसान झाले.