“आम्हाला एक स्कूटर बनवायची होती जी सर्वसामान्यांना, मध्यमवर्गीय कुटुंबांना, विद्यार्थी आणि अगदी डिलिव्हरी एजंटनाही परवडेल. एकीकडे, डिलिव्हरी एजंट किंवा अशा व्यवसायात गुंतलेले लोक, त्याचा वापर करून त्यांच्या उत्पन्नात बचत करू शकतील. त्याच बरोबर सामान्य लोकांना त्याचा खाजगी वाहन म्हणून वापर करता येणार आहे. हे सांगायने आहे ‘झेलिओस मोबिलिटी’ स्टार्टअपचे संस्थापक आदित्य तिवारी यांचे.(this-e-scooter-will-run-1-km-for-only-20-paise)
१८ मार्च २०२१ रोजी, ‘Zelios Mobility’ ने त्यांची इलेक्ट्रिक स्कूटर ‘HOPE’ लाँच केली आहे. आज भारतीय बाजारपेठेत इलेक्ट्रिक वाहनांचे अनेक प्रकार आहेत. त्यामुळे HOPE ची काही वैशिष्ट्ये इतर वाहनांपेक्षा कशी वेगळी आहेत हे आदित्य प्रकट करतो.
ते म्हणतात, “मी जेव्हा २०१७ मध्ये ही कंपनी सुरू केली, तेव्हा माझे उद्दिष्ट वायू प्रदूषण आणि हवामान बदल यासारख्या मुद्द्यांवर सकारात्मक पद्धतीने काम करणे हे होते.” आदित्यसाठी, ‘HOPE’ हे देखील वाहतुकीसाठी असेच एक टिकाऊ वाहन आहे. ज्यामुळे वाहनांमधून होणाऱ्या प्रदूषणाची पातळी कमी होऊ शकते.
ते म्हणतात, “बाजारात उपलब्ध असलेल्या इतर इलेक्ट्रिक वाहनांची, या प्रकारच्या वैशिष्ट्यांसह, किमती जास्त आहेत.” Hope ची सुरुवातीची किंमत ४६,९९९ रुपये आहे. या स्कूटरची धावण्याची किंमत केवळ २० पैसे प्रति किलोमीटर आहे, ज्यामुळे ती किफायतशीर आहे. तसेच, ते ‘बॅटरी मॅनेजमेंट सिस्टम’, ‘डेटा मॉनिटरिंग सिस्टीम’ आणि ‘पॅडल-सिस्टम युनिट’ सारख्या वैशिष्ट्यांनी सुसज्ज आहे.
HOPE च्या डिझाइन दरम्यान, त्यात अनेक बदल झाले. आदित्य म्हणतो, “आम्ही स्कूटर बनवताना त्या सर्व बाबी लक्षात ठेवल्या, ज्या भविष्यात आमच्यासाठी उपयुक्त ठरतील. ही इलेक्ट्रिक स्कूटर इंटरनेटशी जोडली जाऊ शकते आणि आवश्यक माहिती अॅप्लिकेशनद्वारे मिळवता येते.
स्कूटरच्या बॅटरीबद्दल बोलताना ते अभिमानाने सांगतात, “स्कूटरची ‘बॅटरी मॅनेजमेंट सिस्टीम’ आमच्याच कंपनीत तयार करण्यात आली आहे. HOPE च्या अनेक वैशिष्ट्यांपैकी हे एक आहे, जे इतर स्कूटरपेक्षा वेगळे करते. या वैशिष्ट्यामुळे, स्कूटरमध्ये किती टक्के बॅटरी शिल्लक आहे हे ड्रायव्हरला समजते. शिवाय, हे तुम्हाला बॅटरीच्या आयुष्याची कल्पना देखील देते.” बॅटरीची माहिती गोळा केल्याचे ते सांगतात. जेणेकरुन, त्याची विद्यमान प्रणाली वेळोवेळी सुधारली जाऊ शकते.
ही माहिती ड्रायव्हर/वापरकर्त्यासाठी देखील उपलब्ध आहे. ते अॅप्लिकेशनच्या मदतीने बॅटरी किती चार्ज आहे, तिचा वेग, व्होल्टेज, GPS लोकेशन आणि स्कूटरने किती फेऱ्या केल्या आहेत हे देखील शोधू शकतात. स्कूटरच्या संभाव्य ग्राहकांबद्दल बोलताना, आदित्य म्हणतो, “आम्ही लॉजिस्टिक आणि डिलिव्हरी कंपन्यांशी जवळून काम करण्यास उत्सुक आहोत. जेणेकरून, त्यांच्या वितरणाच्या गरजा पूर्ण करता येतील.
ही बाईक बनवण्यापूर्वी चालकांच्या गरजा लक्षात घेऊन विविध सर्वेक्षण करण्यात आले. विविध सूचना आणि कल्पना लक्षात घेऊन त्याची रचना करण्यात आली होती. अंतिम उत्पादन लाँच करण्यापूर्वी, आम्ही बाइकचे सुमारे १० प्रोटोटाइप डिझाइन केले आणि विकसित केले.
आदित्यने या इलेक्ट्रिक वाहनाचे वर्णन मोपेड आणि इलेक्ट्रिक स्कूटरमधील पर्याय म्हणून केले आहे. ते पुढे म्हणाले, “ज्या फिटनेस उत्साही व्यक्तींना पायन्डेल करायचे आहे किंवा ज्यांना वाटते की या स्कूटरची रेंज कमी आहे आणि ही स्कूटर फार दूर जाऊ शकणार नाही, त्या सर्व ड्रायव्हर्ससाठी पायन्डेलची सुलभ सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.” ते पुढे म्हणाले की, या वैशिष्ट्यामुळे वाहनाला बऱ्यापैकी चालना मिळेल.
याचे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे स्कूटर चालवताना तुम्ही तुमचा फोनही चार्ज करू शकाल. आदित्य सांगतात, “ड्रायव्हर लोकेशनसाठी त्यांच्या फोनवरून जीपीएस वापरतात. त्यामुळे त्यांच्या फोनची बॅटरी अनेकदा संपते. अशा प्रकारे, त्यांना सध्याच्या फोन चार्जिंग सुविधेतून दिलासा मिळेल.”
त्याची बॅटरी देखील पोर्टेबल आहे, जी विलग करणे खूप सोपे आहे. जे तुम्ही तुमच्या घर किंवा ऑफिसमध्ये देखील चार्ज करू शकता. तुम्हाला ते पार्किंगमध्ये चार्ज करण्याची गरज नाही. कारण, ते तुमच्या घर किंवा ऑफिसमधील कोणत्याही सॉकेटमधून चार्ज करता येते.
आदित्य सांगतात, “या स्कूटरसोबत पोर्टेबल चार्जरही दिला जाईल. जी तुमच्या घरातील कोणत्याही कॉमन सॉकेटला जोडून बॅटरी चार्ज करू शकेल. ही बॅटरी सुमारे तीन तास दहा मिनिटांत ८० टक्के चार्ज होते. तर ते पूर्णपणे चार्ज होण्यासाठी एकूण चार तास लागतात. एकदा चार्ज केल्यानंतर ही स्कूटर ७५ किलोमीटरपर्यंत धावू शकते. कारण हे वाहन सर्वसाधारण वाहनांच्या श्रेणीत येत नाही. त्यामुळे त्याचा वापर करण्यासाठी चालकाला कोणत्याही वाहन चालविण्याचा परवाना आणि नोंदणीची गरज भासणार नाही. या वाहनाचा वेग २५ किमी/तास आहे.
मेकॅनिकल इंजिनिअर आदित्यने एनआयटी सूरतमधून २०१६ मध्ये पदवी प्राप्त केली. पुढील शिक्षणासाठी परदेशात जायचे असल्याचे त्याने सांगितले. त्या दिवसांत, त्यांच्या लक्षात आले की देशातील लोकांसाठी, उत्पादन बनवण्यासाठी त्यांना भारतात असणे आवश्यक आहे. ते म्हणतात, “या विचारामुळेच, २०१७ मध्ये, मी सात लोकांसह एक टीम तयार केली आणि ‘Zelios Mobility’ ची स्थापना केली.”
वाहनाचे सर्व भाग भारतातून खरेदी करणे हा कंपनीचा एक मुख्य उद्देश असल्याचे आदित्यने सांगितले. जरी काही गोष्टींसाठी पुरवठादारांची कमतरता होती, तरीही त्यांनी पुरवठादारांना कसे प्रशिक्षण दिले ते स्पष्ट केले. ते म्हणाले, “स्कूटरचा छोटा भाग असो किंवा मोठा भाग, आम्ही भारतीय पुरवठादारांची ओळख पटवली आहे. त्यांना डिझाइन आणि तांत्रिक माहिती दिली आणि ते भारतात बनवायला सुरुवात केली. भारतात मजबूत पुरवठा साखळी नेटवर्क तयार केले.
वाहनासोबतच, कंपनी बॅटरीवर तीन वर्षांची वॉरंटी आणि मोटर, कन्व्हर्टर आणि कंट्रोलर यांसारख्या इलेक्ट्रॉनिक्सवर एक वर्षाची वॉरंटी देईल. विक्रीनंतर, ग्राहकांना चार वेळा सर्व्हिसिंगशी संबंधित सेवा मोफत दिली जातील. त्याचबरोबर ५० किंवा त्याहून अधिक वाहने मोठ्या प्रमाणात खरेदी करणाऱ्या ग्राहकांना वेळोवेळी मोफत देखभाल सेवा देखील दिली जाईल.
‘झेलिओस मोबिलिटी’ ने आयआयटी दिल्लीकडून प्रारंभिक निधी उभारला आणि त्याच बियाण्यांच्या निधीतून कंपनीची स्थापना करण्यात आली. आदित्य म्हणतो, “आम्ही आणखी निधी उभारण्याच्या प्रक्रियेत आहोत आणि आम्हाला आमच्या कंपनीची उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी याचा वापर करायचा आहे. भविष्यात आणखी काही उत्पादने आणण्यासाठी आम्ही त्यांच्या संशोधन आणि विकासाचा विचार करत आहोत.”
‘HOPE’ दिल्ली आणि एनसीआर प्रदेशात डिझाइनच्या दोन प्रकारांसह उपलब्ध आहे. यामध्ये दोन बॅटरी स्लॉट्स आणि ५० किमी आणि ७५ किमी क्षमतेचे मॉडेल समाविष्ट आहेत. आदित्यच्या मते, येत्या सहा महिन्यांत ‘झेलिओस मोबिलिटी’चा विस्तार देशातील विविध शहरांमध्ये केला जाऊ शकतो. त्याला दक्षिण भारत, बिहार आणि उत्तर प्रदेशमधूनही ऑर्डर मिळाल्याचे ते सांगतात.
