बंडखोरीमुळे शिवसेनेत दोन गट पडले आहेत. एक म्हणजे उद्धव ठाकरे आणि दुसरा एकनाथ शिंदे यांचा गट. दोघेही स्वतःला सच्चे शिवसैनिक आणि बाळासाहेब ठाकरे यांचे पक्के सारथी म्हणून सांगत आहेत. दोन दिवसांपूर्वी एकनाथ शिंदे यांचे वक्तव्यही समोर आले होते. त्यात ते म्हणाले होते की, ‘मला सतत बंडखोर म्हटले जात आहे जे पूर्णपणे चुकीचे आहे. आम्ही बाळासाहेब ठाकरेंचे भक्त, आम्ही शिवसैनिक आहोत.(Balasaheb Thackeray, Uddhav Thackeray, Eknath Shinde, Shiv Sainik, Shiv Sena changed)
शिंदे यांनीही एक ट्विट केले आहे. त्यात त्यांनी लिहिले की, ‘आम्ही बाळासाहेबांचे खंबीर शिवसैनिक आहोत. सत्तेसाठी फसवणूक केली नाही आणि करणारही नाही. या वक्तव्यावर उद्धव ठाकरेंचेही प्रत्युत्तर आले. ते म्हणाले, ‘शिवसेना जशी बाळासाहेब ठाकरेंच्या काळात होती तशीच आहे. यावर अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. या सगळ्यात बाळासाहेब ठाकरेंची शिवसेना कशी होती?
त्याची सुरुवात कशी झाली? मराठी मानुस बोलून तो हिंदुहृदयसम्राट कसा झाला? बाळासाहेब ठाकरे आणि उद्धव ठाकरे यांच्या शिवसेनेत काही फरक आहे का? गोष्ट १९ जून १९६६ची आहे. या दिवशी बाळासाहेब ठाकरे यांनी शिवसेना या नव्या राजकीय पक्षाची पायाभरणी केली होती. शिवसेना स्थापन होण्यापूर्वी बाळ ठाकरे हे एका इंग्रजी वृत्तपत्रात व्यंगचित्रकार होते. मराठी भाषिकांसाठी वेगळ्या राज्याच्या मागणीसाठी त्यांच्या वडिलांनी आंदोलन केले होते.
बॉम्बे (आता मुंबई) मध्ये इतर राज्यातून लोकांची वाढती संख्या पाहता बाळासाहेबांनी ‘मार्मिक’ नावाचे वृत्तपत्रही सुरू केले. बाळासाहेबही या विषयावर वृत्तपत्रात भरपूर लिहायचे. शिवसेना स्थापनेवेळी बाळासाहेब ठाकरे यांनी ‘अंशी टके समाजकरण, वीस टके राजकरण’ असा नारा दिला होता. म्हणजे ८० टक्के समाज आणि २० टक्के राजकारण.
याचे कारण होते. म्हणजेच मुंबईत मराठींची संख्या जास्त होती, पण नोकरी, व्यापार आणि नोकरीत गुजरातमध्ये दक्षिण भारतीयांचे वर्चस्व होते. तेव्हा मराठी माणसांच्या सगळ्या नोकऱ्या दक्षिण भारतीय घेतात असा दावा बाळासाहेबांनी केला. याविरोधात त्यांनी आंदोलन सुरू करत ‘पुंगी बजाओ और लुंगी हटाओ’चा नारा दिला.
हा तो काळ होता जेव्हा शिवसेनेने बघता बघता संपूर्ण महाराष्ट्रात मजबूत ओळख बनवली. बाळासाहेब ठाकरे मराठी माणसाबद्दल बोलत असत. त्या काळात मराठ्यांवर अनेक हल्ले झाले. मात्र, तोपर्यंत संपूर्ण महाराष्ट्राच्या राजकारणावर शिवसेनेने आपली छाप सोडली होती. यासोबतच शिवसेनेने आपल्या विचारधारेत मराठी माणसांसोबत हिंदुत्वाचाही समावेश केला.
तोपर्यंत ८० आणि ९० चे युग सुरू झाले होते. संपूर्ण देशात राम मंदिराच्या राजकारणावरून वातावरण तापले होते. यात शिवसेना चांगलीच सक्रिय होती. १९८९ मध्ये मुंबईतील विलेपार्ले विधानसभेच्या निवडणुकीत शिवसेनेने पहिल्यांदा ‘गर्व से कहो हम हिंदू हैं’चा नारा दिला होता. हिंदुत्वाच्या नावावर मते मागितल्याबद्दल निवडणूक आयोगाने ठाकरे यांचा सहा वर्षांसाठी मतदानाचा हक्क काढून घेतला होता. शिवसेनेची ही पहिलीच विधानसभा निवडणूक होती.
१९८९ च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी भाजप आणि शिवसेनेची युती पहिल्यांदाच झाली होती. त्यानंतर ही युती बराच काळ टिकली. १९९० च्या विधानसभा निवडणुकीत शिवसेनेने १८३ जागा लढवून ५२ जागा जिंकल्या, तर भाजपने १०४ पैकी ४२ उमेदवार जिंकले. त्यानंतर शिवसेनेचे मनोहर जोशी विरोधी पक्षनेते झाले.
यानंतर १९९५ मध्ये भाजप-शिवसेनेने पुन्हा निवडणूक लढवली. शिवसेनेचे ७३, भाजपचे ६५ उमेदवार विजयी होऊन विधानसभेत पोहोचले. दोघांच्या युतीने सरकार स्थापन केले आणि शिवसेनेचे मनोहर जोशी मुख्यमंत्री झाले, तर भाजपचे गोपीनाथ मुंडे उपमुख्यमंत्री झाले. २००४ च्या निवडणुकीत शिवसेनेला ६२ तर भाजपला ५४ जागा मिळाल्या होत्या.
महाराष्ट्रात सर्वसाधारणपणे शिवसेना हा नेहमीच मोठा पक्ष राहिला आहे, तर भाजप हा छोटा पक्ष आहे. पण २००९ मध्ये उलटच घडले. त्यानंतर दोन्ही पक्षांच्या जागा कमी झाल्या, पण भाजपला पहिल्यांदाच शिवसेनेपेक्षा जास्त जागा मिळाल्या. त्यानंतर भाजपने ४६ तर शिवसेनेने ४५ जागा जिंकल्या.
१७ नोव्हेंबर २०१२ रोजी बाळासाहेब ठाकरे यांचे निधन झाले. उद्धव ठाकरेंनी शिवसेनेची सूत्रे हाती घेतली. त्यानंतर शिवसेना आणि भाजपमधील अंतरही वाढले आहे. हे २०१४ आहे. १९८९ नंतर जेव्हा दोन्ही पक्ष पहिल्यांदा वेगळे झाले. शिवसेनेने सर्व २८८ जागा लढवल्या, मात्र शिवसेनेला केवळ ६३ जागा मिळाल्या. त्याचवेळी भाजपचे १२२ उमेदवार विजयी होऊन विधानसभेत पोहोचले. निकालानंतर दोन्ही पक्षांमध्ये पुन्हा युती झाली आणि भाजपचे देवेंद्र फडणवीस मुख्यमंत्री झाले.
त्यानंतर २०१९ आले. त्यानंतर लोकसभा निवडणुकीसाठी दोन्ही पक्षांनी युती केली. भाजपने २५ तर शिवसेनेने २३ जागांवर निवडणूक लढवली होती. भाजपला पूर्ण बहुमत मिळाले. मग शिवसेनेच्या कोट्यातील एका खासदाराला मंत्री करण्यात आले. मात्र, काही दिवसांनी विधानसभेची निवडणूक झाली. भाजपने १०५ आणि शिवसेनेने ५६ जागा जिंकल्या. मग शिवसेनाप्रमुखांनी अडीच वर्षांच्या सरकारचा फॉर्मेट दिला.
म्हणजे भाजप अडीच वर्षे आणि शिवसेना अडीच वर्षे मुख्यमंत्री असेल. मात्र, भाजपने ही ऑफर धुडकावून लावल्याने दोघांमधील युती पुन्हा तुटली. नंतर शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे यांनी काँग्रेस अध्यक्ष सोनिया गांधी आणि राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांच्याशी चर्चा करून युती केली आणि उद्धव मुख्यमंत्री झाले.
महत्वाच्या बातम्या
महाराष्ट्रात राष्ट्रपती राजवट लागू करावी, उद्धव ठाकरेंची गुंडागिरी संपवावी, नवनीत राणांची मागणी
‘त्या’ व्हिडीओत एकनाथ शिंदे खरच दारूच्या नशेत डुलताहेत का? जाणून घ्या खरं काय….
मी सुशिक्षीत गुंड, तुम्हाला सोडणार नाही; बंडखोर राजेश क्षीरसागरांची पोस्टर फाडणाऱ्यांना धमकी
