Donald Trump : भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात तणावपूर्ण युद्धजन्य परिस्थिती निर्माण झाल्याच्या पार्श्वभूमीवर, अमेरिकेचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी मध्यस्थी करत युद्धविरामाची घाईघाईत घोषणा केली. यावर अमेरिकेतील प्रसिद्ध दैनिक ‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ने तीव्र टीका केली आहे. ट्रम्प यांना शांततेसाठी नोबेल पुरस्कार मिळवण्याची घाई असल्याचं स्पष्टपणे नमूद करत, त्यांच्या भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करण्यात आलं आहे.
‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ची ठाम भूमिका
‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ने आपल्या विश्लेषणात म्हटले आहे की, भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील गंभीर संघर्षात अमेरिका सुरुवातीला हस्तक्षेप करण्यास इच्छुक नव्हती. मात्र, भारताने पाकिस्तानच्या अणवस्त्र साठ्यावर संभाव्य हल्ला केल्याच्या चर्चा रंगल्यानंतर, ट्रम्प प्रशासनाने तातडीने लक्ष घालण्याचा निर्णय घेतला. युद्धविरामाच्या घोषणेमुळे भारत नाराज झाला असल्याचंही या दैनिकाने स्पष्ट केलं आहे.
भारत हा अमेरिकेचा सामरिक आणि व्यापारी दृष्टीने महत्त्वाचा भागीदार असून, दोन्ही देशांमध्ये शस्त्रास्त्रांच्या व्यवहारांचे संबंध अधिक दृढ झाले आहेत. तरीही जेव्हा पाकिस्तानचा मुद्दा उपस्थित होतो, तेव्हा अमेरिका आणि चीन यांची भूमिका भारतविरोधात एकसंध वाटते, असे निरीक्षण या लेखात नमूद करण्यात आले आहे.
किराना हिल्सवर हल्ल्याच्या चर्चा, अधिकृत नकार
या तणावाच्या काळात, भारताने पाकिस्तानच्या अणवस्त्र साठ्याच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत संवेदनशील मानल्या जाणाऱ्या किराना हिल्सवर हल्ला केल्याची चर्चा होती. सांगितलं जात होतं की, भारतीय हवाई दलाने रावळपिंडीजवळील एअर बेसवर कारवाई केली आणि तेथून काही अंतरावर असलेल्या किराना हिल्सवरील अणवस्त्र साठ्यावर दबाव निर्माण केला. यामुळे पाकिस्तानने लवकर शस्त्रसंधीसाठी तयारी दाखवली, असा काही राजकीय व लष्करी मंडळीत चर्चा होती.
याबाबत विचारण्यात आल्यानंतर, भारतीय हवाई दलाचे एअर मार्शल ए.के. भारती यांनी या वृत्तांचे खंडन केले. “किराना हिल्समधील साठ्याबाबत माहिती दिल्याबद्दल धन्यवाद. मात्र, आम्ही त्या परिसरावर कोणताही हवाई हल्ला केलेला नाही. जे काही बोलले जात आहे, त्यात तथ्य नाही,” असे त्यांनी स्पष्ट केले.
काश्मीरमध्ये दहशतवाद्यांविरोधात कारवाई
दरम्यान, जम्मू-काश्मीरच्या त्राल परिसरात भारतीय सैन्याने गुरुवारी मोठी कारवाई केली. अवंतीपोरा परिसरात दहशतवादी लपले असल्याची माहिती मिळाल्यानंतर भारतीय लष्कराने व्यापक सर्च ऑपरेशन सुरू केले. या कारवाईदरम्यान दोन्ही बाजूंनी गोळीबार झाला आणि एका दहशतवाद्याचा खात्मा करण्यात भारतीय सैन्याला यश आले.
सध्या या भागात आणखी दोन दहशतवादी लपले असल्याची शक्यता असून, त्यांचा शोध घेण्यासाठी ऑपरेशन सुरु आहे. हा परिसर सध्या संपूर्णपणे लष्करी नियंत्रणात असून, नागरिकांच्या सुरक्षेची काळजी घेत सुरक्षादले तैनात करण्यात आली आहेत.
संपूर्ण घटनाक्रमावर आंतरराष्ट्रीय लक्ष
भारत आणि पाकिस्तानमधील वाढत्या तणावावर संपूर्ण जगाचे लक्ष आहे. अणुशक्ती असलेल्या दोन राष्ट्रांमध्ये निर्माण होणारी अशी युद्धजन्य परिस्थिती जागतिक स्थैर्याला धक्का देणारी ठरू शकते. अशा वेळी कोणतीही तातडीची आणि न विचारलेली मध्यस्थी केवळ परिस्थिती अधिक गुंतागुंतीची बनवू शकते, असा इशारा ‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ने आपल्या लेखात दिला आहे.
भारताने आपली सुरक्षा नीती स्पष्ट करत, दहशतवादाविरोधात कठोर भूमिका घेतली आहे. अशा परिस्थितीत अमेरिका आणि इतर राष्ट्रांनी अधिक समंजसपणे आणि समन्वयातून भूमिका घेतली पाहिजे, असा सूर भारतातील धोरण विश्लेषकांतून उमटत आहे.
donald-trumps-hasty-intervention-after-indian-air-force-attack