Donald Trump : शनिवारी रात्री रशियाने युक्रेनवर गेल्या तीन वर्षांतील सर्वात मोठा आणि भयावह हवाई हल्ला केला. यामध्ये राजधानी कीववर तब्बल 367 हवाई हत्यारांनी हल्ला करण्यात आला. यामध्ये 9 बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे, 60 क्रूझ क्षेपणास्त्रे आणि 298 आत्मघातकी ड्रोनचा समावेश होता.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी या हल्ल्यावर तीव्र नाराजी व्यक्त केली. त्यांनी माध्यमांशी बोलताना स्पष्टपणे सांगितले की, “पुतिनवर मी खूश नाही. तो खूप लोकांना मारतोय. त्याच्यावर अजून निर्बंध लादले जातील.” ट्रम्प यांनी हे वक्तव्य रशियाच्या हल्ल्यानंतर लगेचच केले असून, हे रशियाला दिलेला स्पष्ट इशारा मानले जात आहे.
रशियाचा आरोप – युक्रेनने पुतिनला लक्ष्य केले
रशियाने पलटवार करत दावा केला आहे की, युक्रेनने राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्या हेलिकॉप्टरवर हल्ला करण्याचा प्रयत्न केला. रशियन हवाई दलाचे मेजर जनरल युरी दश्किन यांनी सांगितले की, 20 मे रोजी पुतिन कुर्स्कला भेट देण्यासाठी निघाले होते, तेव्हा युक्रेनियन हवाई दलाने त्यांच्या हेलिकॉप्टरवर 46 ड्रोनद्वारे हल्ला केला. मात्र रशियन सुरक्षा दलांनी सर्व ड्रोन निष्क्रिय केले आणि राष्ट्राध्यक्ष सुरक्षित राहिले, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
कुर्स्कमध्ये पुतिनची भेट, रशियाने पुन्हा ताबा घेतल्याचा दावा
कुर्स्क हा तोच प्रदेश आहे, जिथे गेल्या वर्षी युक्रेनने आक्रमण करून 1100 चौरस किलोमीटर क्षेत्रावर काही काळ नियंत्रण मिळवले होते. दुसऱ्या महायुद्धानंतर प्रथमच परदेशी सैन्याने रशियन भूमीवर कब्जा केला होता. या भागाची भेट देताना पुतिन म्हणाले की, “ही भूमी पुन्हा रशियाच्या ताब्यात आली आहे.” त्यांनी भूसुरुंग काढण्यासाठी अधिक सैनिक पाठवण्याचे आदेशही दिले. मात्र युक्रेनने त्यांचा दावा फेटाळत सांगितले की, त्या भागात अजूनही लढाई सुरू आहे आणि युक्रेनी सैन्य तैनात आहे.
614 कैद्यांची देवाणघेवाण, शांतीच्या दिशेने पाऊल
24 मे रोजी रशिया आणि युक्रेनने प्रत्येकी 307 कैद्यांची देवाणघेवाण केली. तीन वर्षांच्या युद्धातील ही सर्वात मोठी देवाणघेवाण ठरली आहे. यापूर्वी 23 मे रोजी दोन्ही देशांनी प्रत्येकी 390 कैद्यांची सुटका केली होती. तिन्ही दिवसांत एकूण 1000 कैद्यांची देवाणघेवाण करण्यात आली आहे.
युक्रेनचे अध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांनी सांगितले की, “आमचे ध्येय प्रत्येक युक्रेनियन नागरिकाला परत आणणे हेच आहे.” ट्रम्प यांनी देखील यावर प्रतिक्रिया देताना म्हटले की, “ही देवाणघेवाण शांतता चर्चांसाठी सकारात्मक टप्पा ठरू शकते.”
16 मे रोजी इस्तंबूलमध्ये शांती चर्चेला चालना
तुर्कस्तानच्या इस्तंबूल शहरात 16 मे रोजी रशियन व युक्रेनियन शिष्टमंडळांमध्ये शांतता चर्चेची बैठक झाली. चर्चेत खालील मुद्द्यांवर चर्चा झाली:
1. कैदी देवाणघेवाण – 1000 कैद्यांची अदलाबदल करण्यास सहमती.
2. युद्धविराम – युक्रेनने 30 दिवसांच्या युद्धविरामाची मागणी केली, मात्र रशियाने नकार दिला.
3. शांतता करार – दोन्ही बाजू चर्चेसाठी तयार, पण अजून तारीख निश्चित नाही.
4. प्रदेशांवर नियंत्रण – रशिया क्रिमिया व इतर प्रदेशांवर दावा करत आहे, तर युक्रेन सार्वभौमत्वावर ठाम आहे.
युद्धाची पार्श्वभूमी आणि ट्रम्पचा हस्तक्षेप
फेब्रुवारी 2022 मध्ये रशियन अध्यक्ष पुतिन यांनी युक्रेनवर आक्रमण करत युद्धाला सुरुवात केली होती. सुरुवातीला अमेरिकेचे तत्कालीन अध्यक्ष जो बायडेन यांनी पुतिनशी संवाद करण्यास नकार दिला होता.
मात्र फेब्रुवारी 2025 मध्ये नवीन राष्ट्राध्यक्ष म्हणून डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुतिनशी 90 मिनिटांचा फोन संवाद साधला आणि त्यानंतर सौदी अरेबियामध्ये रशिया-अमेरिका बैठक झाली (युक्रेनला न घेता). ट्रम्प यांनी सुरुवातीला पुतिनचे कौतुक केले आणि झेलेन्स्की यांना ‘हुकूमशहा’ म्हटले. परंतु अलीकडील रशियन हल्ल्यानंतर त्यांनी पुतिनवर नाराजी व्यक्त केली आहे आणि शांतता प्रक्रियेस गती दिली आहे.
युद्ध अजून थांबलेले नाही, पण शांतीची शक्यता निर्माण
रशिया-युक्रेन युद्धाला आता तीन वर्षे पूर्ण झाली असून, अनेक प्राणहानी आणि होत्याचं नव्हतं झाल्यानंतर आता शांती प्रक्रियेची एक आशेची किरण दिसत आहे. कैदी देवाणघेवाण, उच्चस्तरीय बैठकांचा ताळमेळ, ट्रम्प यांचा वाढता सहभाग आणि इस्तंबूलमध्ये झालेल्या चर्चेमुळे दोन्ही देश कदाचित एका दीर्घकालीन युद्धविरामाकडे वळू शकतील. तथापि, प्रदेशीय दावे, सुरक्षा हमी, आणि सामरिक तणाव यांवर तोडगा निघेपर्यंत हे युद्ध केव्हा थांबेल हे सांगता येत नाही.
donald-trump-said-i-dont-know-what-happened-to-putin
